Jeśli Twój laptop lub komputer ma problem z dyskiem - zapraszamy do nas na odzyskiwanie danych

Poniżej przedstawiamy najczęstsze usterki i objawy uszkodzonych dysków (zarówno HDD, jak i SSD) w laptopach oraz komputerach stacjonarnych. Wiedza na ich temat pozwala wcześniej wychwycić symptomy awarii i uchronić się przed całkowitą utratą danych.

1. Usterki mechaniczne (dotyczy głównie dysków HDD)

1. Uszkodzenie głowic
   • Objawy: głośne stukanie lub rytmiczne klikanie w czasie pracy dysku („click of death”), zawieszanie się systemu podczas odczytu/zapisu, błędy odczytu plików.
   • Przyczyny: wstrząs lub upadek laptopa, zużycie podzespołów, wibracje powodujące niewłaściwe parkowanie głowic.
2. Zatarte łożyska silnika
   • Objawy: dysk może nie rozpędzać talerzy w ogóle (słyszalny „rozruch”, który się nie udaje), pojawia się pisk lub szuranie, spowolnienie podczas uruchamiania systemu.
   • Przyczyny: przeciążenia mechaniczne, wysoka temperatura pracy, długotrwała eksploatacja w trudnych warunkach (np. kurz, wilgoć).
3. Uszkodzona powierzchnia talerzy
   • Objawy: dźwięki tarcia, trudność w odczycie niektórych plików, pojawiające się bad sectory, wolna praca dysku.
   • Przyczyny: uderzenie głowicy o talerz w wyniku silnego wstrząsu lub awarii mechanizmu głowic.
4. Fizyczne pęknięcie lub wygięcie płytki PCB (elektroniki)
   • Objawy: dysk w ogóle nie jest rozpoznawany przez BIOS/UEFI, brak reakcji na zasilanie, czasem charakterystyczny zapach spalenizny.
   • Przyczyny: nagłe przepięcie w sieci, zwarcie, uderzenie dyskiem o twardą powierzchnię.

2. Usterki elektroniczne (HDD i SSD)

1. Przepięcia i zwarcia
   • Objawy: dysk nie jest wykrywany w systemie, brak reakcji na podłączenie zasilania, możliwy zapach spalenizny lub widoczne ślady na płytce elektroniki.
   • Przyczyny: wahania napięcia w sieci, niewłaściwe zasilacze, błędy w instalacji elektrycznej.
2. Uszkodzenie kontrolera dysku
   • Objawy: dysk bywa wykrywany niestabilnie lub wyłącznie po kilku restartach komputera, częste błędy odczytu/zapisu, zawieszanie się systemu.
   • Przyczyny: wada fabryczna, zbyt wysoka temperatura, nieprawidłowe użytkowanie (np. intensywne przenoszenie i wstrząsy podczas pracy).
3. Problemy z firmware (SSD/HDD)
   • Objawy: dysk przestaje być widoczny w BIOS/UEFI lub jest rozpoznawany niepoprawnie (np. jako urządzenie o zerowej pojemności), system zgłasza błędy SMART.
   • Przyczyny: błędna aktualizacja oprogramowania układowego, niekompatybilny firmware, wewnętrzne usterki producenta.

3. Usterki logiczne (HDD i SSD)

1. Uszkodzony system plików
   • Objawy: system operacyjny prosi o sformatowanie partycji, komunikaty o braku dostępu do danych, nieczytelna struktura plików, błędy podczas próby otwarcia plików.
   • Przyczyny: nieprawidłowe odłączanie dysku, nagła utrata zasilania, przerywanie operacji zapisu, awaria oprogramowania.
2. Przypadkowe sformatowanie lub usunięcie partycji
   • Objawy: nagłe „zniknięcie” plików, brak dostępu do partycji, puste katalogi.
   • Przyczyny: błąd użytkownika (formatowanie niewłaściwego dysku/partycji), błędne użycie oprogramowania narzędziowego do zarządzania dyskami.
3. Działanie wirusów i złośliwego oprogramowania
   • Objawy: zaszyfrowane pliki (ransomware), usunięcie części danych, pliki zamieniają się w skróty, nagłe spowolnienie działania systemu.
   • Przyczyny: otwieranie podejrzanych linków i załączników, brak aktualnego oprogramowania antywirusowego, nieprawidłowa ochrona systemu.
4. Błędy w tablicy partycji
   • Objawy: komputer nie uruchamia się poprawnie, dysk nie jest rozpoznawany przez menedżer dysków, różne narzędzia do naprawy partycji sygnalizują braki w strukturze.
   • Przyczyny: awarie przy operacjach na partycjach, nagłe przerwy w zasilaniu podczas modyfikacji dysku.

4. Specyficzne usterki i objawy w dyskach SSD

1. Zużycie komórek pamięci flash
   • Objawy: spadek szybkości zapisu i odczytu, pojawianie się błędów przy kopiowaniu danych, zmniejszona pojemność dostępna dla użytkownika.
   • Przyczyny: długotrwała i intensywna eksploatacja, brak odpowiednich mechanizmów wear-leveling lub zbyt częste operacje zapisu.
2. Awaria kontrolera SSD
   • Objawy: dysk nagle przestaje być widoczny w BIOS/UEFI, system zawiesza się w trakcie startu, pojawiają się komunikaty o braku dostępu do dysku.
   • Przyczyny: wady produkcyjne, przegrzewanie, przepięcia.
3. Niewłaściwa aktualizacja firmware
   • Objawy: dysk przestaje być wykrywany, system działa bardzo niestabilnie, częste restarty lub „zamrażanie” się komputera.
   • Przyczyny: użycie niewłaściwego oprogramowania, przerwanie aktualizacji w połowie procesu.

5. Typowe objawy w systemie operacyjnym lub BIOS/UEFI

• Komunikaty SMART: pojawiają się ostrzeżenia o zbliżającej się awarii dysku.
• Blue Screen of Death (BSOD) w Windows: częste błędy systemowe mogą być efektem problemów z odczytem danych.
• Wolne ładowanie się systemu i programów: kiedy dostęp do plików systemowych jest utrudniony z powodu uszkodzonych sektorów, system działa niestabilnie.
• Pliki znikają lub ulegają uszkodzeniu: brak możliwości otwarcia dokumentów czy pojawianie się „krzaczków” zamiast tekstu.
• Ciągłe restarty i zawieszenia: pętla restartów po wyświetleniu ekranu BIOS/UEFI, brak dostępu do komend diagnostycznych.

6. Podsumowanie

W przypadku zauważenia niepokojących objawów – takich jak niecodzienne dźwięki, powtarzające się błędy odczytu/zapisu, drastyczne spowolnienie działania komputera czy problemy z wykryciem dysku – warto jak najszybciej wykonać kopię zapasową kluczowych danych i skonsultować się ze specjalistą. Wczesna diagnoza i interwencja minimalizują ryzyko nieodwracalnej utraty plików i często pozwalają zaoszczędzić zarówno czas, jak i koszty związane z profesjonalnym odzyskiwaniem danych.